Beşir b. el-Hasâsiyye’nin İslâmî Ameller, Zekat ve Cihat Üzerine Biat Etmesi

- Beşir b. el-Hasâsiyye şöyle anlatıyor: Biat etmek için Hz. Peygamber’e gittim ve ona

‘Benden hangi şeyler üzerine biat alacaksın yâ Rasûlallah?’ dedim. Hz. Peygamber mübârek ellerini uzatarak şöyle buyurdular:

‘Allah’tan başka ilah olmadığına, O’nun tek ve ortaksız olduğuna, Muhammed’in de Allah’ın kulu ve Rasûlü olduğuna şehâdet edeceksin. Namazı vaktinde kılıp farz olan zekatı verecek ve Ramazan orucunu tutacaksın. Kâbe’yi ziyaret edecek ve Allah yolunda cihat edeceksin!’ Bunun üzerine ben şöyle cevap verdim:

‘Ey Allah’ın Rasûlü! İkisi hâriç hepsini yerine getiririm. Allah’a and içerim ki benim dokuz yaşından oniki yaşına kadar develerim vardır. Bunlar hem ailemizin süt ihtiyacını karşılıyor ve hem de binek hayvanı olarak kullanılıyorlar. Bunlardan nasıl zekat veririm. Cihada gelince, ben korkak bir kişiyim. Denildiğine göre kim savaşa katılır da sırtını düşmana çevirirse, o, Allah’ın gazabını haketmiş olur. Bense savaşa katıldığımda düşmandan kaçarak Allah’ın gazabına uğramaktan korkuyorum’. Bunun üzerine Hz. Peygamber elimi tutup sallayarak şöyle buyurdular:

‘Ey Beşir! Zekat yok, cihat yok! Peki sen ne ile cennete gideceksin?’ Bunun üzerine Hz. Peygamber’e

‘Ey Allah’ın Rasûlü! Elini uzat, sana biat edeceğim!’ dedim. O da elini uzattı. Ben de bütün bunlar üzerine ona biat ettim.[1]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kenz VII/12 (Hasan b. Süfyan, Taberani Esvat’ında, Ebu Nuaym, Hakim, Beyhaki ve İbn Asakir rivayet etmişlerdir); Heysemi I/42 (Hadisi İmam Ahmed’in de rivayet ettiğini söyler).

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/231.

Cerir b. Abdullah’ın İslâm Erkanı ve Her Müslümana Nasihatta Bulunmak Üzerine Biat Etmesi

- Cerir şöyle anlatıyor: Hz. Peygamber’e namazı kılmak, zekatı vermek ve her müslümana nasihatta bulunmak üzere biat ettim. Ona

‘Ey Allah’ın Rasûlü! Bana şart koş, çünkü sen herkesten daha iyi bilirsin!’ dedim. Bunun üzerine Hz. Peygamber

“Seninle, Allah’a kulluk yapmak, O’nun bir olup ortağı bulunmadığına şehâdet etmek, namaz kılmak, zekat vermek, her müslümana nasihat etmek ve şirkten uzak durmak üzere biat ediyorum’ de!” buyurdular.[1]

- Cerir biat etmek üzere Hz. Peygamber’e vardı. Hz. Peygamber ona

‘Ey Cerir! Elini uzat!’ dedi. Cerir

‘Benden ne üzere biat alacaksın?’ diye sordu. Hz. Peygamber ona

‘Bütün varlığını Allah’a yönelteceksin, her müslümana nasihat edip onu dinleyeceksin’ buyurdu: Akıllı bir kişi olan Cerir şöyle dedi:

‘Ey Allah’ın Rasûlü! Yapabildiğim kadarıyla sana biat ediyorum’. Bu durum ondan sonra halk için bir kolaylık olmuştur.[2]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kenz I/82 (Ahmed, Cerir’den. Ayrıca İbn Cerir de bir benzerini rivayet etmiştir); Terğib III/236 (Buhari, Müslim ve Tirmizi’den); Bidaye V/78 (Nesai’den).

[2] Kenz I/82 (Taberani’den).

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/231-232.

Avf b. Mâlik ve Arkadaşlarının İslâm Erkanı ve Halktan Birşey İstememek Üzere Biat Etmeleri

- Avf b. Mâlik el-Eşcaî şöyle anlatıyor: Biz yedi, sekiz ya da dokuz kişi olarak Hz. Peygamber’in huzuruna çıktık. Hz. Peygamber bize

‘Allah’ın Rasûlü’ne biat etmek istemez misiniz?’ diye sordular ve bunu üç kere tekrarladılar. Bunun üzerine biz de ellerimizi uzatarak Hz. Peygamber’e biat ettik ve şöyle sorduk:

‘Ey Allah’ın Rasûlü! Sana biat ettik. Fakat bu biat ne üzerine yapılmıştır?’

‘Allah’a kulluk edip O’na hiç bir şeyi ortak koşmayacak ve beş vakit namazınızı kılacaksınız’ dedikten sonra seslerini alçaltarak ‘İnsanlardan hiç bir şey istemeyecek ve dilenmeyeceksiniz!’ buyurdular. Bundan sonra bizim bu gruptan hiç bir kimse düşürdükleri kamçılarını bile insanlardan istemedi.[1]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kenz I/83 (Ruyani, İbn Cerir ve İbn Asakir, Avf b. Malik’ten); Terğib II/98 (Müslim, Tirmizi ve Nesai nakletmektedir).

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/232.

Sevbân’ın Hiç Kimseden Birşey İstememek Üzere Hz. Peygamber’e Biat Etmesi

- Hz. Peygamber’in

‘Kim biat eder?’ sorusuna karşılık olarak azatlı kölesi Sevbân

‘Ey Allah’ın Rasûlü! Biz biat ettik ya!’ dedi. Hz. Peygamber de

‘Bu biraz farklıdır. Bu seferki hiç kimseden birşey istememek şartına bağlıdır’ buyurdu. Bunun üzerine Sevbân

‘Ey Allah’ın Rasûlü! Böyle bir biatın karşılığı nedir?’ diye sordu. Hz. Peygamber de cennet olduğunu söyledi. Sevbân da Hz. Peygamber’e bu şart üzerine biat etti. Bu konuda Ebu Ümâme şunları anlatıyor: ‘Mekke’de, hacıların en çok toplandıkları bir sırada Sevbân’ı gördüm. Bir hayvan üzerinde bulunuyordu. Birden elindeki kamçı hacılardan birinin omuzuna düştü. O kişi kamçıyı vermek istediyse de Sevbân bunu kabul etmeyerek hayvanından indi ve bizzat kendisi aldı.[1]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Terğib II/100 (Taberani’nin Kebir’inden); yine Terğib II/99, 101 (‘Ahmed ve Nesai bunu Sevban’dan muhtasaran rivayet etmişler ve her ikisi de kamçı meselesinin Sevban’a değil Hz. Ebubekir’e ait olduğunu söylemişlerdir’ der).

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/232-233.

Ebu Zer’in Beş Kere Biatta Bulunması

- Ebu Zer şöyle anlatıyor: Hz. Peygamber’e beş kez biat ettim. O da yedi defa Allah’ı şahit kılarak Allah’ın dini hususunda hiç kimsenin sözüne kulak asmayacağıma dair benden söz aldı. Hz. Peygamber bir gün beni çağırtarak

‘Ey Ebâ Zer! Allah’ın cenneti karşılığında bana biat eder misin?’ dedi. Ben de

‘Evet, ederim!’ dedim ve ellerimi uzattım. Bunun üzerine Hz. Peygamber

‘Halktan hiç bir şey istememek üzere biat ediyorsun’ buyurdu. Ben de

‘Tamam!’ dedim. Hz. Peygamber

‘Kamçın düşse dahi almak için kimseden yardım istemeyeceksin, bineğinden inecek ve onu kendin alacaksın’ şartını da koştular. Hz. Peygamber bana ‘Altı gün sonra gel, ey Ebâ Zer! Aklını kullan, sana söyleyeceklerimi iyi dinle!’ buyurdular. Yedinci günü oraya vardım; Hz. Peygamber bana şunları söylediler: ‘Sana Allah’ın emirlerinin gizlisinde ve açığında O’nun takvasından ayrılmamanı tavsiye ediyorum. Bir kimseye kötülük yapacak olursan hemen arkasından ona iyilik yap! Sakın hiç kimseden birşey isteme. Kamçın dahi düşse sen kendin in, al. Sakın herhangi bir emânet kabul etme![1]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Terğib II/99 (İmam Ahmed ve Ebu’l-Müsenna’dan).

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/233.

Sehl b. Sa’d ve Başkalarının İslâmî Ameller Üzerine Biat Etmeleri

- Sehl b. Sa’d şöyle anlatıyor: Ben, Ebu Zer, Übâde b. Sâmit, Ebu Said el-Hudrî ve Muhammed b. Mesleme hep birlikte Hz. Peygamber’e biat ettik. Yanımızda bir altıncı kişi daha vardı. Biz, Allah yolunda hiç bir kınayıcının kınamasına kulak asmamak şartıyla biat ettik. Fakat altıncı kişi daha sonra Hz. Peygamber’den bu konuda affını talep etti. Hz. Peygamber de onu affetti.[1]

- Übâde b. Sâmit şöyle anlatıyor: Ben de Hz. Peygamber’e biat eden o altı kişiden biriydim. Biz hepimiz Allah’a hiç bir şeyi ortak koşmamak, çalmamak, zina etmemek, hak dışında Allah’ın haram kıldığı kimseleri öldürmemek, kimsenin malını yağmalamamak ve Allah’a isyan etmemek hususlarında biatta bulunup söz vermiştik. Hz. Peygamber de bunun karşılığında bize cennet va’detmiş ve bunlardan birinde sözümüzde durmayacak olursak hükmün Allah’a ait olduğunu söylemişti.[2]

- Yine Übâde b. Sâmit anlatıyor: Biz Hz. Peygamber’in yanında bulunuyorduk ki ‘Allah’a hiç bir şeyi ortak koşmamak, hırsızlık yapmamak, zina etmemek üzere bana biat ediniz’ buyurdu ve şunları ekledi: ‘Kim bu biatında durursa onun mükâfaatı Allah Teala’ya aittir. Kim de bunlardan birini gizlice terkederse onun hesabı da Allah’a havale edilmiştir. O dilerse azap eder, dilerse affeder’[3]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kenz I/82 (Şaşi ve İbn Asakir’den); Heysemi VII/264 (Taberani’den. Ancak ‘Bu rivayette bulunan Abdulmüheymin b. Ayyaş zayıftır’ der).

[2] Kenz I/82 (Müslim’den).

[3] Kenz I/82 (İbn Cerir’den).

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/233-234.

Übâde b. Sâmit ve Bazı Sahabelerin Birinci Akabe’de Hz. Peygamber’e Biat Etmeleri

- Übâde b. Sâmit şöyle anlatıyor: Biz birinci Akabe’de onbir kişiydik. Kadınların yaptığı biat gibi biz de Hz. Peygamber’e biat ettik. Bizim bu biatımız savaşlar olmazdan önce olmuştu. Biz ona, Allah’a hiç bir şeyi ortak koşmamak, çalmamak, zina etmemek, iftira etmemek, çocuklarımızı öldürmemek ve herhangi bir marufta ona isyan etmemek üzere biat ettik. Bunun üzerine Hz. Peygamber ‘Bu şartları yerine getiren için cennet vardır. Bunlardan birisini terkedenin hesabı Allah’a aittir. O, dilerse azap eder, dilerse bağışlar.’[1]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kenz I/82 (İbn İshak, İbn Cerir ve İbn Asakir’den); Bidaye III/150 (Müslim ve Buhari’de de bunun bir benzerinin rivayet edildiği yazılıdır).

Muhammed Yusuf Kandehlevi, Hayatu’s-Sahabe, Akçağ Yayınları: 1/234.